Feiten en nuance nodig in debat over hergebruik, in reactie op berichtgeving Telegraaf
Verpakkingsunie Nederland heeft met verbazing het artikel in de Telegraaf van 25 juli jl. gelezen. De branche had graag gehad dat de betreffende journalist navraag en beter onderzoek gedaan had bij de branche en niet zoals nu een eenzijdig verhaal schrijft. Volgens ons dient een journalist te staan voor waarheidsgetrouwe, onafhankelijke en juiste informatievoorziening aan het publiek.
Als belangenorganisatie voor de verpakkingssector hechten wij groot belang aan een feitelijke, onafhankelijke en evenwichtige berichtgeving. In het genoemde artikel worden echter meerdere onjuistheden en suggestieve aannames gedaan die wij graag willen corrigeren en nuanceren.
- Dagelijks 19 miljoen bekers en bakjes weggegooid?
Volgens recente schattingen van Verpact gaat het in Nederland om circa 7 miljoen bekers per dag – aanzienlijk minder dan in het artikel wordt gesteld. - Recycling van karton inefficiënt?
De claim dat recycling van karton meer water en energie zou kosten dan gedacht, mist onderbouwing. Volgens de Amerikaanse Environmental Protection Agency (EPA) veroorzaakt recycling van papier en karton 35% minder watervervuiling en 74% minder luchtvervuiling dan productie uit nieuwe grondstoffen. Recycling is dus aantoonbaar efficiënter. - Hergebruik per definitie beter?
Het artikel stelt “Want hergebruik is niet alleen goed voor het milieu“. Dit suggereert dat hergebruik per definitie de veiligste of duurzaamste oplossing is. Recent zijn er veel artikelen verschenen over schadelijke stoffen en microplastics uit (herbruikbare) kunststof verpakkingen. Waarmee bevestigt wordt dat het onderscheid tussen goed/herbruikbaar en fout/eenmalig te eenvoudig is. Juist de analyse van de totale milieubelasting én de volksgezondheid gedurende de hele levenscyclus van een verpakking moet leidend zijn voor wetgeving. Verpakkingsunie Nederland pleit daarom voor een hybride aanpak, waarin zowel hoogwaardige recycling van veilige eenmalige verpakkingen, als verantwoord hergebruik van bewezen veilige materialen, centraal staan. Alleen zo creëren we een werkbaar, circulair én veilig verpakkingsbeleid.Daarnaast meld het artikel “We strijden dan ook voor een wereld zonder wegwerpproducten, met herbruikbare alternatieven als de norm. In onze optiek is hergebruik geen modewoord, maar de normaalste zaak van de wereld.” Verpakkingsunie Nederland staat voor een hybride aanpak, waarbij hergebruik én hoogwaardige recycling geen tegenstelling vormen, maar complementaire bouwstenen zijn binnen een effectief en uitvoerbaar circulair verpakkingssysteem. - PFAS in eenmalige verpakkingen?
Het artikel stelt dat eenmalige verpakkingen vaak PFAS bevatten. Wij vragen ons af op welk onderzoek dit is gebaseerd. Het gebruik van PFAS is in Nederland verboden en binnenkort ook in de gehele Europese Unie. Hierop wordt door het ILT ook op gehandhaafd. Verpakkingsunie Nederland is dan ook benieuwd naar welk onderzoek wordt verwezen. Juist ook omdat wij met enige regelmaat met ILT in overleg zijn over diverse onderwerpen, verbaasd ons deze stelling. Helaas komen wij ook nog steeds bedrijfjes tegen die zich niet conformeren aan deze strenge regelgeving. Echter doet dit artikel vermoeden dat er steevast in eenmalige verpakkingen c.q. bekers PFAS verwerkt zit, wat dan ook niet waar is. - Is hergebruik altijd efficiënter?
In het EU-onderzoek: Herbruikbaar versus eenmalig verpakkingen (2024), door het Joint Research Centre (JRC) van de Europese Commissie, blijkt dat de effectiviteit van hergebruik sterk locatie- en contextafhankelijk is, en dat het dus niet vanzelfsprekend is dat eenzelfde aanpak overal werkt. - Onrust in de markt?
De constatering dat er onrust is, klopt. Alleen de redenen waarom worden onjuist weergegeven. In de Tweede Kamer zijn meerdere moties aangenomen onder 2 verschillende regeringen waarin nadrukkelijk wordt gevraagd om het beleid rondom deze verpakkingen anders in te richten dan het huidige uitvoeringsspoor van het ministerie om daarmee tegemoet te komen aan de onrust die de huidige wet en regelgeving met zich meebrengt.Daarnaast meldt het artikel “We doen als stichting dan ook een dringende oproep aan de politiek om van hergebruik de norm te maken en te stoppen met onduidelijk beleid.” Verpakkingsunie Nederland is het eens met het uitgangspunt dat onduidelijkheid over regelgeving kan leiden tot stilstand in plaats van vooruitgang. Heldere regels zijn noodzakelijk voor circulaire transitie. Wij staan voor een hybride aanpak waarin eenmalige verpakkingen en herbruikbare verpakkingen als oplossing worden gezien mits er bij deze eenmalige verpakkingen een goed inzamelings- en recycling systeem aan ten grondslag ligt. Een aantal brancheleden heeft na intensief overleg met o.a. het ILT een dergelijke systeem opgezet. Dit systeem draagt terdege bij aan de circulaire economie. - Evaluatie I&W 2024
Het artikel meldt dat door het ministerie van Infrastructuur en Waterstaat (I&W) ook ingezet wordt op hergebruik van verpakkingen om grondstoffengebruik en afval te verminderen. Verpakkingsunie Nederland is niet tegen hergebruik en staat voor afvalreductie. Wij willen wel benadrukken dat de invulling en uitvoering van het Nederlandse beleid onderwerp is van politieke discussie, getuige meerdere moties in de Tweede Kamer welke zijn aangenomen waarin een andere koers wordt bepleit dan de huidige beleidslijn die meer in lijn ligt met Europa.Tot slot meldt het artikel ook een evaluatie van I&W in 2024. Echter deze evaluatie erkent dat het beleid minder dan een jaar volledig was geïmplementeerd, waardoor veel partijen zich nog aan het aanpassen zijn; het is dus nog te vroeg om definitieve effectmetingen te presenteren. Dit onderwerp wordt ook meermalen in het kwartaaloverleg tussen brancheorganisaties en Verpact besproken. Ondernemers ervaren wél knelpunten of implementatie-uitdagingen, iets wat niet breed wordt gecommuniceerd.
Verpakkingsunie Nederland staat open voor dialoog met alle stakeholders overheden, NGO’s en marktpartijen om gezamenlijk te werken aan een werkbare, rechtvaardige en effectieve invulling van het SUP- en PPWR-beleid, waarin zowel hergebruik als hoogwaardige recycling volwaardig worden erkend en geborgd.
